Liever luisteren? Ga naar de podcast Kunst aan Tafel via deze link.
Dit zou zo maar een uitspraak van mij kunnen zijn van zo’n 30 jaar geleden. En de keren zijn niet te tellen hoe vaak ik mensen heb ontmoet die ongeveer hetzelfde zeggen.
Dit blog gaat over faalangst, reacties van anderen, het belang van het bewaren van je eerste tekening of schilderij, de aankondiging van m’n nieuwe workshop en nog veel meer. Fijn dat je erbij bent.
Inderdaad hoor ik het zó vaak. Ik kan nog geen rechte lijn tekenen. En inderdaad heb ik vanaf de middelbare schooltijd tot aan mijn veertigste levensjaar zelf ook geen potlood aangeraakt. En nu, zoveel jaar later, kan ik uit eigen ervaring zeggen: wow, wat fijn voor je!
Dan ben jij de perfecte persoon om juist nu te gaan tekenen want er is zoveel te ontdekken en jij bent nog zo onbevangen en zo puur.
Overigens is er wel een trucje voor om rechte lijnen uit de losse pols te tekenen en die wil ik je graag weleens een keer voor doen, maar dat even terzijde.
Het is niet voor niets dat ik iedereen aanraad zuinig te zijn op zijn of haar eerste tekening en schilderij. Die zijn zo belangrijk als je de voortgang van je creatieve proces in de gaten wilt houden. Ik zie het zo vaak dat mensen pas maanden of zelfs jaren later hun eerste zoekende kwetsbare lijnen gaan herontdekken. De schoonheid ervan gaan waarderen. Daarom: wees trots op je eerste tekening of schilderij. Laat deze mooi en professioneel inlijsten en geef deze een ereplek in je huiskamer, atelier of werkruimte. Geen ruimte? Op de wc is altijd wel een plekje te vinden
En weet je, tekenen is niet zo ingewikkeld als het lijkt. Kijk naar de natuur. Kan je daar rechte lijnen ontdekken? Als je goed kijkt, zal je zien dat alles gebogen is. Alles. Kijk maar!
Alleen wat de mens maakt is recht. Ik herhaal het nog even. Alleen wat de mens maakt is recht. Kijk maar naar gebouwen, machines, dozen, kanalen.
Dus je bent in ieder geval al een bevoorrecht persoon want je bent één met de natuur.
Bovendien zijn er bij het maken van kunst vooral ook andere krachten aan het werk die een belangrijke invloed hebben op het resultaat. Ik denk bijvoorbeeld even aan de kracht van de vereenvoudiging of die van de variatie.
Maar waar komt die gedachte van het niet-kunnen tekenen nu vandaan?
Kijk, het kan gewoon zo zijn dat je niet van tekenen houdt. Dat kan natuurlijk. Ik hou ook niet van voetballen. Maar hoe komt het dan dat iedereen tot ongeveer zijn 7e jaar spontaan, in alle vrijheid en met plezier tekende en dat daarna het grootste gedeelte van de mensheid ermee is opgehouden? En dat terwijl onze taal in de prehistorie ook slechts bestond uit grommen, oogcontact, handbewegingen en tekens maken in muren, op kleitabletten en in zand. Allemaal manieren om met elkaar te communiceren en elkaar te begrijpen.
Daarom geloof ik er niets van dat mensen niet kunnen tekenen. Ze zijn er alleen te vroeg mee opgehouden en hebben het daardoor niet verder ontwikkeld. Maar iedereen kan tekenen. Daarvan ben ik overtuigd.
Een ander aspect wat er zeker mee te maken heeft, zijn reacties van anderen. Hoe zij reageren op jouw tekening. Die reacties kunnen kwetsend zijn of provocerend of hatelijk of niet doordacht en ze zijn natuurlijk funest voor je zelfvertrouwen, vooral als je daar iets te weinig van hebt. Je moet immers wel een huid van een olifant hebben om daar tegen bestand te zijn.
Maar is dat niet met alles zo in het leven? Bovendien kan je je afvragen of ze wel gelijk hebben. Vaak ligt er iets anders aan ten grondslag bij zo’n reactie. En laten we wel wezen; het is lekker makkelijk om iemand in een seconde af te kraken terwijl jij zo je best hebt gedaan.
Ik zie dit als een les van de school van het leven. Zulke reacties kan je het beste direct van je schouders af laten glijden, anders wordt het een probleem dat nergens voor nodig is en nergens toe dient en je kunt er zelfs depressief van worden.
Trouwens, als je zo’n persoon vraagt om zelf een tekening te maken, dan zijn ze ineens niet thuis. Dus waar hebben we het over?
Een ander aspect wat ook te maken heeft met reacties is dat we positieve reacties vaak niet horen. Stel: je krijgt 10 positieve reacties en 1 hele negatieve. Dan lijken de positieve reacties ineens niet meer te bestaan. In ieder geval horen we deze nauwelijks en onthouden we deze nog slechter. Dat is in eerste instantie best vreemd. Wetenschappers denken dat dit een evolutionaire oorzaak heeft. Om te overleven moesten we ons in de oertijd vooral de plekken kunnen herinneren waar het gevaar dreigt.
En ik heb ook eens ergens gelezen dat er wel 7 positieve complimentjes tegenover moeten staan om 1 negatief commentaar te verwerken. Lieve mensen, wees daarom een beetje aardig voor elkaar en kijk uit hoe je iets zegt. C'est le ton qui fait la musique.
Pas gaf ik de succesvolle workshop Buiten tekenen en schilderen en mijn lieve moedertje van 86 zou ook meedoen. Zij is een typisch voorbeeld van iemand die sinds de lagere school niet meer heeft getekend en zij is best kritisch dus dat wil wel wat zeggen.
Ze heeft ook een paar keer meegedaan met het Kunstcafé en al vindt ze elke keer haar tekeningen ‘niks’, (wat trouwens onzin is) ze had zich bijzonder op de komende workshop verheugd. Lekker buiten tekenen. Groot was haar teleurstelling toen ze noodgedwongen verstek moest laten gaan. Een bacteriële infectie was de boosdoener maar de volgende keer is ze er weer bij. Zeker weten.
Waarom zijn mensen eigenlijk zo kritisch op hun tekeningen? Is dat uit zelfbescherming voor de reacties van anderen? Is het omdat mensen naar zichzelf toe meer en hogere eisen stellen? Of is het omdat ze nog niet genoeg afstand van hun werk hebben genomen?
Dat laatste is gemakkelijk op te lossen. Het is belangrijk om het werk te laten rusten, zodat je er op een later tijdstip onbevangen en met een frisse blik opnieuw naar kunt kijken.
Daarom vind ik het zo jammer als je een stille wens hebt om te gaan tekenen maar daar op de een of andere manier niet aan toe wilt of kunt geven. En dat is vooral ook jammer omdat de tijd voorbijvliegt en de tijd om te tekenen en je wens in vervulling te laten gaan, daarmee steeds korter wordt.
Gemiddeld leven we volgens de Britse journalist Oliver Burkeman iets meer dan 4000 weken. Hij heeft hier een boek over geschreven. Je kunt zelf uitrekenen hoeveel tijd jij nu dan nog hebt. Let wel: het is een gemiddelde.
Naarmate ikzelf ouder word, denk ik meer en meer na over de invulling hiervan in de tijd die mij nog gegeven is. Ik constateer dat mijn levenstijd korter en daardoor nog kostbaarder wordt en dat ik die tijd zo goed mogelijk wil besteden. Ik wil nog meer bezig zijn met kunst en vooral ook met het delen van mijn kennis en kunde, de dialoog aangaan en mensen inspireren.
Waarom? Kunst heeft mij gegeven dat ik beter naar de natuur heb leren kijken, mooie mensen ontmoet, mijn leven rijker is geworden en meer inhoud heeft gekregen, dat ik betere keuzes kan maken, gemakkelijker kan ontspannen en zo kan ik nog wel even doorgaan.
En dit is wat ik jou ook gun. Weg met dat gekke idee van dat je niet kunt tekenen. Als je het op je zevende wel kon, waarom zou dat nu dan anders zijn? Of denk je echt dat je het niet kunt? Dat je geen stip en geen lijntje kunt zetten? Tsja, als je dat echt denkt, dan houdt alles op en luister je naar de verkeerde podcast/lees je het verkeerde blog. En dat is jammer, want je doet jezelf echt tekort.
Wil je na het lezen van dit blog toch nog een keer een poging wagen, let dan op.
Ik organiseer op zaterdagochtend 3 september a.s. een workshop en dan gaan we het hebben over vorm. Stoer hoor als je erbij bent. Het belooft weer een bijzondere workshop te worden.
En ook alle trouwe deelnemers zie ik natuurlijk graag terug op deze workshop vol met creatie, inspiratie en energie. Heerlijk om jullie terug te zien.
Meer informatie op www.mijnschilderkunst.nl of stuur een mailtje naar ansvianen@live.nl
Nogmaals, zorg dat je erbij bent en meld je aan. Je krijgt er geen spijt van.
Bedankt dat je tot het einde bent blijven lezen. Hartstikke tof. Dat waardeer ik zeer.
We komen elkaar graag weer tegen, bij een volgende podcast, een expositie of tijdens de komende workshop.
Tot dandan!
Leve de kunst!
